مشخصات ابعادی، تلورانس، روش تولید، شکل ظاهری، قیمت، کاربرد و اجرا، نکات کلیدی در تفاوت لوله و تیوب هستند. برای دانستن تفاوت لوله و تیوب فولادی قبل از هرچیز باید بدانیم هر یک از این مقاطع چه هستند، چه مشخصاتی دارند و در چه مواردی به کار می‌روند. اغلب در تعیین قیمت مقاطع فولادی مشخصات و نوع کاربرد آنها بسیار مهم است، به همین دلیل اگر قصد خرید لوله را دارید بهتر است قبل از هرچیز تفاوت پایپ و تیوب را بدانید تا بتوانید پیش‌بینی درستی از قیمت این محصولات داشته باشید. در ادامه این مقاله با ما همراه باشید تا پس از دانستن این که لوله و تیوب چیست، به بررسی تفاوت های آن بپردازیم:
لوله چیست؟
در پاسخ به این سؤال که لوله چیست باید گفت، لوله‌ها استوانه‌ای توخالی هستند که بیشتر برای انتقال سیالات از یک نقطه به نقطه دیگر به خصوص برای مسافت‌های بالا، مورد استفاده قرار می‌گیرند. لوله‌ها را اغلب از جنس فولاد، چدن، بتن، فایبر گلاس و … می‌سازند.
تیوب چیست؟
تیوب‌ها تنها برای گردش یک سیال در داخل یک سیستم به منظور انتقال انرژی به کار می‌روند و اغلب از موادی مانند فولاد، مس، آلومینیوم و استیل ضد زنگ ساخته می‌شوند.
تفاوت لوله و تیوب چیست؟
از آنجایی که در زبان فارسی هر دو لغت pipe و tube به معنی لوله هستند، باید دید تفاوت پایپ و تیوب دقیقا در چه مواردی است:
تفاوت لوله و تیوب از لحاظ مشخصات ابعادی
مهمترین تفاوت لوله و تیوب فولادی مشخصات ابعادی آنهاست در ادامه با ما همراه باشید تا در مورد تفاوت های مهم در مشخصات ابعادی لوله و تیوب صحبت کنیم.
مشخصات ابعادی لوله چیست؟
معرفی ابعاد لوله ازطریق مشخصه‌ای به نام قطر اسمی لوله که به ترتیب در سیستم متریک و سیستم اینچی با حروف انگلیسی DN و NPS نمایش داده می‌شود، صورت می‌گیرد. دقت داشته باشید که ممکن است در برخی مواقع مقدار قطر اسمی با قطر خارجی لوله متفاوت باشد. به طور مثال اگر قطر اسمی یک لوله در سیستم اینچی کوچکتر یا مساوی 12 باشد، احتمالاً قطر اسمی لوله کمتر از قطر خارجی آن خواهد بود. البته این مسئله در لوله‌هایی با قطر اسمی بیشتر از 12 اینچ مطرح نخواهد بود و در این شرایط قطر خارجی لوله و قطر اسمی آن با یکدیگر برابرند. لوله‌ها اغلب در سایزهای 1.8 تا 80 اینچ تولید و به بازار عرضه می‌شوند. قطر خارجی لوله همان قطر بیرونی است که به آن قطر واقعی نیز می‌گویند.
اسکجول چیست؟
نکته مهم دیگری که در توضیح مشخصات ابعادی لوله در نظر گرفته می‌شود عدد اسکجول است که ضخامت جداره‌ی لوله‌ها را مشخص می‌کند. درصورتی‌که عدد اسکجول و سایز اسمی لوله مشخص باشد می‌توانید با استفاده از استاندارد ASME B36.10M ضخامت لوله را تشخیص دهید. از لحاظ طول هم اغلب لوله‌ها در طول‌های مشخصی تولید و در بازار عرضه می‌شوند.
مشخصات ابعادی تیوب چیست؟
در مورد مشخصات ابعادی تیوب اندازه یا همان قطر خارجی مطرح است. درواقع اگر بگوییم تیوبی با اندازه 5 اینچ یعنی قطر خارجی آن دقیقاً 5 اینچ است. نکته‌ی دیگری که درباره تفاوت tube با pipe مهم خواهد بود مسئله سایز آنهاست که معمولاً سایز تیوب‌ها کوچکتر از لوله‌هاست به این ترتیب که حداکثر سایز تیوب‌های موجود در بازار 12 اینچ است.
ضخامت هم یکی دیگر از مشخصات تیوب است که به ترتیب در سیستم‌های آمریکایی و انگلیسی با عبارات BWG و SWG نمایش داده و با پارامتری به نام گیج اندازه‌گیری می‌شوند. گیج را می‌توان به میلی‌متر یا اینچ تبدیل کرد.
دقت داشته باشید که هرچه BWG و SWG رقم بالاتری را نشان دهند، معنای آن کاهش ضخامت دیواره تیوب است که مقدار آن از قطر تیوب نیز مستقل خواهد بود. یکی دیگر از مشخصات تیوب که آن را از لوله متمایز می‌کند، مربوط به طول آنهاست که اغلب به صورت کلاف تولید و به بازار عرضه می‌شوند.
تفاوت پایپ و تیوب از لحاظ شکل ظاهری
علاوه بر مشخصات ابعادی، ممکن است لوله و تیوب از لحاظ شکل ظاهری نیز با یکدیگر متفاوت باشند. لوله همواره به شکل یک استوانه توخالی است که مقطعی گرد دارد اما شما می‌توانید یک تیوب را با مقاطعی گرد، مربعی و مستطیلی نیز در بازار بیابید.
تفاوت لوله و تیوب از لحاظ تلورانس ابعادی
تلورانس یا رواداری یک تیوب از لوله کمتر بوده و به همین دلیل از لحاظ شکل ظاهری هم دیواره‌های یک تیوب از دیواره لوله صاف‌تر است. به طور مثال ضخامت یک لوله در طول آن دارای تلورانس ابعادی است، درحالی‌که ضخامت تیوب‌ها در سرتاسر طول تیوب یکسان خواهد بود.
تفاوت پایپ و تیوب از لحاظ تولید
در ساخت تمام انواع مقاطع فولادی استانداردهایی در نظر گرفته می‌شود اما اغلب در ساخت تیوب‌ها الزامات سخت‌گیرانه‌تری نسبت به ساخت لوله در نظر می‌گیرند. برای اطلاعات بیشتر در این خصوص، می توانید مقاله جدول استاندارد لوله‌های فولادی را بخوانید.
حتی روش‌های تست و بازرسی تیوب‌ها نیز نسبت به لوله‌ها با دقت بیشتری انجام می‌پذیرد. شاید یکی از دلایلی که قیمت تیوب‌ها بالاتر از لوله تمام می‌شود، همین است.
درمجموع تولید لوله به دو روش نوردگرم و نورد سرد انجام می‌شود در حالی که تیوب‌ها را اغلب به روش نورد گرم نیز تولید می‌کنند. البته لوله‌ها به دو صورت درزدار و بدون درز تولید می‌شوند اما تیوب اغلب بدون درز تولید می‌شود. بهتر است مقاله تفاوت لوله درزدار و بدون درز را بخوانید.
تفاوت لوله و تیوب از نظر قیمت
دقت و الزامات تولید بالاتر برای ساخت تیوب، سبب شده تا قیمت تیوب‌ها در بازار اغلب بیشتر از لوله‌های فولادی باشد. البته قیمت لوله در انواع مختلف هم متفاوت است. به عنوان مثال اغلب قیمت لوله مانیسمان نسبت به لوله‌های درزدار بالاتر است. یکی از نکات مهم در تعیین قیمت لوله‌ها وزن آنهاست و به همین دلیل حتماً قبل از خرید، سری به جدول وزن لوله فولادی بزنید و از استاندارد بودن آن مطمئن شوید.
تفاوت پایپ و تیوب از لحاظ کاربرد
شاید مهمترین تفاوت تیوب و لوله فولادی در کاربرد آنها باشد. به این صورت که اغلب از لوله در انتقال سیالات از نقطه‌ای به نقطه دیگر به خصوص برای مسافت‌های طولانی استفاده می‌شود، اما تیوب‌ها بیشتر برای گردش سیال در داخل یک سیستم به کار می‌رود. به عبارت کلی وظیفه اصلی لوله انتقال است اما از تیوب‌ها بیشتر برای ساختن یک دستگاه یا سیستم استفاده می‌شود. به طورمثال تیوب‌ها اغلب در ساخت بویلرها، مبدل‌های حرارتی و کوره های نفتی به کار می‌روند.
یکی دیگر از تفاوت‌های کارکردی که لوله‌ها با تیوب‌ها دارند در انعطاف‌پذیری آنهاست به‌طوری‌که تیوب‌ها را می‌توان خم کرد و در مواردی که نیاز به انتقال سیالات در مسیرهای انحنادار باشد استفاده از تیوب می‌تواند انتخاب بهتری باشد.
تفاوت لوله و تیوب فولادی در نحوه اجرا چگونه است؟
اجرای خطوط لوله و تیوب هم با یکدیگر متفاوت است به اینصورت که اجرای لوله‌ها را می‌توان روی زمین، زیرزمین و زیرآب اجرا کرد اما خطوط تیوب اغلب در موارد زیرزمینی کاربرد دارد.
اگر این مقاله را بخوانید با تفاوت لوله و تیوب فولادی آشنا شده و می‌توانید در هنگام خرید تصمیم بهتری بگیرید، البته اگر قصد خرید لوله فولادی را دارید بهتر است مقاله راهنمای خرید لوله فولادی را نیز بخوانید و از قیمت آهن امروز نیز اطمینان حاصل کنید. مشخصات ابعادی، شکل ظاهری، تلورانس ابعادی، روش تولید، قیمت، کاربرد و حتی روش اجرا از جمله تفاوت های پایپ و تیوب است که در این مقاله آنها را با جزئیات مورد بررسی قرار دادیم. در نهایت شما با دانستن این که تیوب چیست و تفاوت آن با لوله، می‌توانید انتخاب و خرید کارآمدتری را تجربه کنید.