لوله اسپیرال چیست؟ +کاربرد و استاندارد آن

ساخت لوله روش‌های متفاوتی دارد، یکی از روش‌های تولید لوله، روش اسپیرال است که به محصول آن، لوله اسپیرال می‌گویند. اما سؤالی که ممکن است برای شما پیش آید این است که لوله اسپیرال چیست و چه کاربردی دارد؟ کاربرد لوله اسپیرال در صنایع مختلف متفاوت است؛ همچنین استانداردهای لوله اسپیرال نیز می‌تواند متفاوت باشد که در این مطلب به شرح هر یک از آن‌ها خواهیم پرداخت.

لوله اسپیرال چیست؟

به طور خلاصه، لوله اسپیرال به شکل مارپیچ و در ضخامت‌های مختلف تولید می‌شود که این نوع لوله، از لوله درز جوش مستقیم کیفیت بالاتری دارد. لوله اسپیرال در مقایسه با لوله درز جوش مستقیم، تقریباً 2.5 برابر مقاوم‌تر است. این لوله به روش نورد گرم تولید می‌شود که نوع جوش آن در تعیین میزان استحکام در برابر فشار وارده به دیواره لوله، بسیار اهمیت دارد. همان‌طور که از شکل ظاهری آن می‌توان حدس زد، جوشکاری این لوله به روش چرخشی انجام می‌شود. لوله‌ اسپیرال در زمینه رشد ترک‌ها رفتار بسیار بهتری نسبت به سایر لوله‌ها دارد که دلیل آن هم چقرمگی بیشتر این لوله در جهت محیطی است.

مشخصات فنی لوله اسپیرال چیست؟

•    قطر 500 الی 3000 میلی‌متر
•    ضخامت 9 الی 25 میلی‌متر
•    طول 6 الی 12 متر
•    ساز 5 الی 120 اینچ

رایج ترین روش ساخت لوله اسپیرال چیست؟

ساخت لوله‌های فولادی روش‌های مختلفی دارد که عبارت است از:
1-    روش O & U
2-    خمش غلتکی یا نورد هرمی
3-    روش 2C
4-    روش C & O
5-    شکل‌دهی مارپیچی

1. روش O & U

همان‌طور که از نام این روش پیداست، در آن ورق‌های فلزی ابتدا به صورت U و سپس به صورت O شکل می‌گیرند.

2. روش خمش غلتکی یا نورد هرمی

از این روش برای ساخت لوله‌های جوش‌دار استفاده می‌شود. در آن ورق فلزی بین چندین غلتک انحنای مورد نظر را می‌گیرد و سپس درز آن جوش می‌خورد.

3. روش 2C

این روش دارای 2 درز جوش است؛ لوله‌هایی که از قبل به صورت C شکل گرفته‌اند رو به روی هم قرار گرفته و لبه‌های آن‌ها به یکدیگر جوش داده می‌شود.

4. روش C & O

این روش نیز تقریباً شبیه روش U & O است؛ با این تفاوت که در این روش، در مرحله ابتدایی خمش بیشتری روی ورق اعمال می‌شود. 

5. ساخت لوله اسپیرال با شکل دهی مارپیچی 

روش شکل دهی مارپیچی برای تولید لوله‌ اسپیرال استفاده می‌شود. نحوه فرم دهی به لوله اسپیرال بدین صورت است که در مرحله ابتدایی، ورق فلزی را مانند رزوه‌ای که پیرامون یک پیچ را فراگرفته، به‌صورت لوله فرم می‌دهند و درز مابین ورق‌ها جوشکاری می‌شود.

روش ساخت لوله‌ اسپیرال یک عامل مهم و مؤثر در کیفیت این مقطع فولادی است که همین امر موجب تفاوت قیمت لوله اسپیرال با سایر لوله‌ها شده است.

کاربرد لوله اسپیرال چیست؟

از لوله‌ اسپیرال در آب‌رسانی، انتقال نفت و گاز، گازرسانی شهری و روستایی، صنایع شیمیایی، صنعت برق، صنعت گرمایشی، انرژی حرارتی، لایه روبی، پل و سازه‌های فلزی استفاده می‌شود.

مزایا و معایب لوله اسپیرال چیست؟

لوله اسپیرال نیز مانند تمامی ساخته‌های دست بشر، ممکن است معایبی هم در کنار مزایا داشته باشد. سطح مقطع بیضی شکل این لوله و داشتن شیار و چروک بر روی سطح آن، از معایب لوله اسپیرال است. 

مزایای لوله اسپیرال نیز عبارت است از:
•    خواص مکانیکی بالا
•    مناسب‌تر از لوله‌های درزدار مشابه برای خم‌کاری
•    استحکام بالاتر نسبت به دیگر لوله‌های درزدار
•    فرآیند ساخت انعطاف‌پذیر

بامطالعه مطالب بالا شاید این سؤال برایتان پیش آید که فرآیند ساخت انعطاف‌پذیر به چه معناست؟ در تولید لوله اسپیرال می‌توان از ورق‌های فولادی با پهنای ثابت، لوله‌هایی با قطر متفاوت ساخت یا برای تولید لوله‌هایی با قطر یکسان از ورق‌هایی با پهنای متفاوت استفاده کرد. همچنین لازم به ذکر است مهم‌ترین عامل مؤثر در خرید لوله فولادی که روی قیمت لوله نیز تأثیر مستقیم دارد، وزن لوله فولادی است. 

مهم‌ترین استانداردهای لوله اسپیرال چیست؟

در تولید لوله اسپیرال و دیگر لوله‌های فولادی از استانداردهای بین‌المللی متفاوتی استفاده می‌شود. انواع استاندارد لوله فولادی عبارت است از:

•  API Spec 5L (برای تولید لوله‌های فولادی درزدار جوش مستقیم و بدون درز نوع A وB )
•   api Spec 51X (برای تولید لوله‌های درزدار جوش مستقیم و بدون درز از جنس فولادهای X42 تا X70)
•   API Spec 5LU (برای تولید لوله‌های بدون درز و درزدار از جنس فولادهای U80 و U100)
•    API Spec 5LS (برای تولید لوله‌ اسپیرال از جنس فولادهای A، B ، X42 و X70)
•   DIN 17172 & 2470 (برای خط لوله انتقال نفت و گاز)
•    DIN 1626 & 1628 (برای لوله‌های حرارتی)
•   DIN 1626 & 2460 (برای خطوط لوله انتقال آب)
•    DIN 17120 (برای لوله‌های ساختمانی)
•    DIN 30670 (برای پوشش پلی‌اتیلن)
•   API RP 5L2 (برای آستر رزینی اپوکسی)

با آگاهی از نکات مهم در رابطه با خرید لوله اسپیرال می‌توانید تجربه لذت‌بخش‌تری در خرید داشته باشید. به عنوان مثال، با مطالعه راهنمای خرید لوله فولادی به‌راحتی می‌توانید یک لوله باکیفیت را انتخاب کنید. دقت داشته باشید قبل از هر اقدامی، ابتدا قیمت آهن را در نظر داشته باشید.

در این مطلب یاد گرفتید که لوله اسپیرال چیست؟ با کاربرد لوله اسپیرال و استاندارد لوله اسپیرال آشنا شدید و دریافتید که لوله اسپیرال در رشد ترک‌ها رفتار بهتری نسبت به سایر لوله‌ها دارد. در نتیجه احتمال شکستن و ترکیدگی آن نزدیک به صفر است. امیدواریم که این مطالب برایتان مفید باشد.