شاید بسیاری از شما با ضرورت کاربرد میلگرد در بتن مسلح آشنا باشید، اما ندانید که نحوه استفاده از میلگرد در بتن چگونه است. آرماتوربندی، همان آماده‌سازی، بستن و قرار دادن میلگردها در محل بتن‌ریزی است و این نحوه بستن، شکل نهایی ساختمان را مشخص می‌کند. در این مقاله، با مراحل آرماتوربندی و کاربردهای آن آشنا می‌شوید، اما پیش از هر چیز باید تفاوت میلگرد و آرماتور را بدانید. چرا که دانستن تفاوت این دو، می‌تواند یکی از چالش‌های یک مهندس سازه باشد.
تفاوت میلگرد و آرماتور چیست؟
بسیاری میلگرد و آرماتور را کاملاً هم‌معنی می‌دانند. این تعریف تا حدودی درست است، چرا که از نظر تمامی خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و مکانیکی، آرماتور و میلگرد یکسان هستند و تنها کاربرد آن‌ها متفاوت است. آرماتور در حقیقت میلگردی است که مطابق نقشه‌های اجرایی در سازه به‌کاررفته و به سایر قطعات فلزی متصل شده است. میلگرد همان میله فولادی توپری است که از خط تولید کارخانه خارج میشود و در انبارها موجود است.
لازم به ذکر است که به هر المانی که وظیفه آن افزودن مقاومت کششی به بتن باشد، آرماتور می‌گویند. این المان ممکن است میلگرد ساده، میلگرد آجدار یا ترکیب آن‌ها با یکدیگر و بتن باشد.
آرماتوربندی چیست؟
به فرایند برش، خمکاری، اتصال و بستن میلگردها به یکدیگر و قرار دادن آن‌ها در سازه مطابق با جزییات نقشه‌های اجرایی، آرماتوربندی می‌گویند. آرماتوربندی هم در سازههای بتنی و هم در سازههای فولادی انجام میشود، چراکه ساخت فونداسیون بدون میلگرد، منطقی نیست.
بتن به‌صورت طبیعی دارای مقاومت کششی پایینی است و پایین بودن این مقاومت باعث میشود که در برابر نیروهای واردشده از خود سازه و نیروهای خارجی مثل باد، سیل و زلزله، آسیب‌پذیر باشد. افزودن میلگرد به بتن و درگیر کردن این دو با یکدیگر (آرماتوربندی)، این نقطه‌ضعف را از بین می‌برد.
همچنین نحوه آرماتوربندی و مطابقت آن با نقشه‌های اجرایی، شکل و شمایل ساختمان را مشخص می‌کند و در اصل، راهی برای تأمین ابعاد و فواصل موردنظر در سازه است. آرماتوربندی، شالوده اصلی ستون‌ها، سقف‌ها و کف سازه‌ای است که در آن زندگی یا کار می‌کنید.
کاربرد آرماتوربندی در انواع بتن چیست؟
بتنی که در سازه به کار می‌رود، از نظر کاربرد فولاد در آن، به سه نوع پیش‌تنیده، الیافی و مسلح تقسیم میشود. در ادامه، با کاربرد آرماتوربندی در هر سه آن‌ها آشنا می‌شویم:
قیمت میلگرد ذوب‌آهن اصفهان
کاربرد آرماتوربندی در بتن پیش‌تنیده
در بتن پیش‌تنیده از کابل‌های فولادی قطور به جای میلگرد استفاده میشود. بتن پیش‌تنیده را با استفاده از روش تنش پسماند می‌سازند؛ یعنی قطعه بتنی پیش از استفاده در سازه، تحت تنش‌های شدید قرار می‌گیرد تا مقاومت کششی آن بالا برود. کابل‌های فولادی در این نوع بتن نقش آرماتور را بازی می‌کنند و وظیفه آن‌ها، واردکردن تنش در جهت عکس تنش غالب به بتن است. این فرایند باعث میشود تا هنگامی که قطعه بتنی در سازه به کار می‌رود، بتواند وزن بیشتری را نسبت به حالت عادی تحمل کند.
بتن پیش‌تنیده بیشتر در ساخت سازههای حساس مثل پل‌ها و ساختمان‌های بلند به کار می‌رود و قیمت آن به‌شدت به قیمت آهن وابسته است.
کاربرد آرماتوربندی در بتن الیافی
بتن الیافی نوعی بتن تقویت‌شده است که در ساختار آن علاوه بر مقاطع فولادی، از آزبست یا الیاف شیشه‌ای نیز استفاده میشود. این مواد، از ترک خوردن و از هم پاشیدن بتن جلوگیری می‌کنند. از بتن الیافی برای ساخت پانل‌های بتنی استفاده میشود.
کاربرد آرماتوربندی در بتن مسلح
رایج‌ترین نوع بتن، بتن مسلح است که در کارگاه و پس از آرماتوربندی با استفاده از انواع میلگرد آجدار، ساخته میشود. ساختمان‌سازی با استفاده از بتن مسلح معمولاً زمان‌بر است اما در مقایسه با کاربرد سایر انواع بتن، صرفه اقتصادی بیشتری دارد. همچنین امکان ایجاد تنوع بیشتر در شکل سازه نهایی با استفاده از بتن مسلح بیشتر است.
آرماتوربندی و ساخت بتن مسلح مراحلی دارد که در ادامه با آن‌ها آشنا می‌شوید.
مراحل آرماتوربندی؛ آرماتوربندی چگونه انجام میشود؟
مراحل آرماتوربندی معمولا ساده بوده و با رعایت کردن برخی نکات که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهد شد، به راحتی امکان پذیر است. برای رسیدن به ساختار نهایی ساخته‌شده از میلگرد و ریختن بتن روی آن، چند مرحله مهم وجود دارد که در ادامه به آن‌ها آشنا می‌شوید:
برش میلگرد
پس از طراحی نقشه ساختمان و خرید میلگرد با مقاومت تسلیم، مقاومت کششی و خواص شیمیایی متناسب با آن، نوبت به برش میلگرد می‌رسد تا بتوانید به اندازه‌های مشخص‌شده در نقشه سازه برسید. برش میلگرد در کارگاه، معمولاً با استفاده از قیچی مخصوص یا سنگ فرز انجام میشود و با توجه به قیمت روز میلگرد، بهتر است که تا جای ممکن از روش‌هایی که دمای میلگرد را در محل برش بالا می‌برند، استفاده نکنید. چرا که بالا رفتن بیش از حد دما منجر به تغییر خواص شیمیایی و مکانیکی میلگرد میشود.
خمکاری میلگرد
بعد از برش میلگرد بر اساس اندازه‌های نقشه، نوبت به خمکاری میلگرد می‌رسد، چرا که میلگرد تنها به‌صورت صاف در بتن به کار نمی‌رود و برای اتصال بهتر با سایر میلگردها، کلاف بندی و رسیدن به اشکال لازم، باید خمکاری روی آن صورت بگیرد. میلگرد سیتکا، خاموت، ادکا، سنجاقی، رکابی و خرک از جمله اشکال میلگرد هستند که هر کدام وظیفه تحمل نوعی نیرو در بتن را بر عهده دارند.
خمکاری آرماتورها نیز به دو روش دستی و اتوماتیک انجام میشود که در روش دستی از لوله، میز خم کن و آچار خم کن استفاده میشود و در روش اتوماتیک، از دستگاه‌هایی مثل دستگاه خاموت زن، دستگاه خم کن برقی و دستگاه خم کن هیدرولیک استفاده میشود.
اتصال میلگرد
اتصال میلگرد، مرحله نهایی خمکاری میلگرد است که در آن از ابزار و روش‌های مختلفی برای بستن میلگردها به یکدیگر استفاده میشود. معمول‌ترین روش بستن آرماتورها به یکدیگر، استفاده از سیم آرماتوربندی و گره زدن محل اتصال میلگردهای عرضی و طولی است. برای اتصال میلگردها از دستگاه‌های گره‌زن اتوماتیک، جوشکاری سربه‌سر (فورجینگ) و اتصال به روش مکانیکی و پوششی استفاده میشود.
مزایای آرماتور بندی در اجرای سازه های بتنی
آرماتوربندی در اجرای سازه های بتنی مزایای بسیاری را شامل میشود که در ادامه به شرح این مزایا خواهیم پرداخت؛ مزایای آرماتور بندی در اجرای سازه های بتنی عبارت است از:
- قدرت فشرده‌سازی و تراکم سازی بتن، بیشتر از سایر مصالحات ساختمانی
- افزایش قابل توجهی در استحکام کششی
- افزایش مقاومت سازه بتنی در برابر آب و آتش
- کم بودن هزینه نگهداری بتن دارای آرماتور
- مانع انحراف ساختمان از حالت اولیه
- نیاز به مهارت کمتر نسبت به فلزی
نکات مهم درباره آرماتور بندی
از آنجایی که آرماتور یک بخش مهم در فونداسیون بوده و نقش مهمی در استحکام سازه دارد، بهتر است نکات مهم درباره آرماتور بندی که در ادامه شرح داده شده را رعایت کنید.
- میلگردهای آرماتور را حتما طبق خواسته مهندس خریداری کنید.
- به تمیز و سالم بودن میلگردها اهمیت قائل شوید تا از بروز حوادث آن جلوگیری کنید.
- قبل از بتن ریزی میلگردها را بهم متصل کنید.
- از آرماتور خرک برای نگه داشتن آرماتورهای بالایی فونداسیون استفاده کنید.
اصول آرماتور بندی
آرماتور بندی هم مانند هر عمل دیگری، نیاز به رعایت یک سری اصول و قوائد خاص خود است؛ در ادامه با مهمترین اصول آرماتور بندی آشنا شوید:
برای استفاده از دستگاه هوابرش باید حتما با اجازه مهندس این عمل صورت گیرد.
زیر دمای 5 درجه خم و برش میلگرد ممنوع است.
استفاده از جوش برای آرماتوربندی حتما باید با رعایت اصول جوشکاری میلگرد صورت گیرد
اگر قصد خرید میلگرد مناسب برای آرماتوربندی را دارید، می‌توانید به سایت آهنگر مراجعه کنید. تنوع گرید، سایز و برند میلگرد در این سایت زیاد است و میلگرد به قیمت منصفانه در آن ارائه میشود. همچنین اگر نیاز به مشاوره برای انتخاب میلگرد داشته باشید، می‌توانید با کارشناسان فروش آهنگر تماس بگیرید. کیفیت میلگردهای ارسالی از انبارهای این سایت، توسط واحد کنترل کیفیت آهنگر، تضمین میشود.