لوله داربست چیست؟ شاید تعریف آن را کامل ندانید ولی در کوچه و خیابان زیاد آن را می‌بینید. اگر کمی فکر کنید، حدس می‌زنید که لوله داربست به لوله‌هایی گفته می‌شود که در ساخت داربست به کار می‌روند. لوله داربست نوعی لوله فولادی درزدار است. لوله‌های فولادی به دو روش ساخته می‌شوند. لوله‌های درزدار و لوله‌های بدون درز. فرایند ساخت این دو لوله متفاوت است و کاربردهای آن‌ها نیز به خاطر تفاوت روش ساخت و میزان استحکام آن‌ها گوناگون است. در این مقاله قصد داریم انواع لوله‌های داربست، مشخصات فنی، کاربرد و اجزای داربست را برای شما توضیح دهیم.
قبل از اینکه ادامه مقاله را بخوانید، به شما یادآور می‌شویم قیمت آهن‌آلات بسته به نوسانات ارز، میزان عرضه و تقاضا، قیمت جهانی فولاد و تورم‌های سالانه تغییرات زیادی دارد که قیمت لوله داربست نیز به همین منوال تغییر می‌کند.
لوله داربستی چیست و چه کاربردهایی در ساختمان‌سازی دارد؟
همان‌طور که از نام آن‌ها پیداست، لوله‌های فولادی داربستی از آهن و آلیاژ کربن ساخته می‌شوند. برای ساخت لوله‌های داربستی ورق سیاه را خم می‌کنند و سطح اتصال ورق را جوش می‌دهند. در ایران کارخانه‌های زیادی در تولید و فروش لوله‌های داربستی فعالیت دارند، برای خرید لوله داربستی باکیفیت، ابتدا بهتر است مهم‌ترین کارخانه‌های لوله فولادی را بشناسید. در این صورت می‌توانید با توجه به بودجه خود و قیمت لوله، خریدی مطمئن داشته باشید.
لوله فولادی درزدار در ساختمان‌سازی بسیار پرکاربرد است و بیشتر به‌عنوان داربست مورداستفاده قرار می‌گیرد. اگر اهل صنعت و ساختمان‌سازی باشید، می‌دانید که به لوله داربست لوله 5 نیز می‌گویند. نحوه اتصال دو سطح خم‌شده ورق سیاه در لوله‌های داربستی بسیار مهم است و در کیفیت و میزان تحمل فشار آن اهمیت زیادی دارد. در لوله‌های داربستی هیچ سیالی استفاده نمی‌شود و این لوله‌ها در معرض آزمایش‌های آبی و گازی قرار نمی‌گیرند.
داربست‌ها سازه‌های ساختمانی هستند که برای دسترسی به مکان‌های بلند یا مکان‌هایی که دسترسی به آن‌ها دشوار است استفاده می‌شوند. تقریباً برای ساخت هر نوع ساختمانی به لوله داربستی احتیاج است. لوله‌های داربست به شکل‌های مختلف به یکدیگر وصل می‌شوند و سازه داربستی را کامل می‌کنند. اگر در ساخت و انتخاب جنس انتخاب‌شده سازه‌های داربستی دقت لازم به عمل نیاید، خسارات جبران‌ناپذیری در پی خواهد داشت.
مطلب راهنمای خرید لوله فولادی به شما کمک می‌کند تا برای خرید مواد اولیه برای ساخت و ساز که داربست نیز جز مهمی از آن‌ها است، هوشمندانه عمل کنید.
مشخصات لوله‌های داربستی چیست؟
لوله‌های فولادی درزدار، لوله‌های داربستی و لوله 5 همه در صنعت ساختمان‌سازی به یک معنا به کار می‌روند. مشخصات لوله‌های داربستی به شرح زیر است:
• لوله‌های داربستی از جنس فولاد و در ابعاد 3 و 6 متری تولید می‌شوند.
• در دو نوع سبک و سنگین برای سازه‌های متفاوت و شرایط وزنی گوناگون وجود دارند.
• سایز استاندارد لوله‌های داربستی دارای قطر خارجی 48.3 میلی‌متر، ضخامت دیواره 3.2 میلی‌متر و طول آن 6 متر است.
• رایج‌ترین و پراستفاده‌ترین لوله‌های داربستی دارای ضخامت 2 تا 2.5 هستند.
انواع داربست‌ها را بشناسید
سازه داربست بر اساس نحوه برپایی و اجزای تشکیل‌دهنده، به انواع مختلفی تقسیم می‌شود که در ادامه با هر کدام آشنا خواهید شد:
داربست مثلثی
همان‌طور که در عکس مشاهده می‌کنید، این نوع سازه به شکل فریم‌های مثلثی ساخته شد و این فریم‌ها به‌صورت نر و ماده به هم متصل می‌شوند. فریم یا چارچوب داربست مثلثی در سه تیپ 0.5، 0.75 و 1 متری تولید می‌شود، عرض آن‌ها هم معمولاً 120 سانتیمتر است. باز و بسته کردن این نوع داربست آسان است و نیاز به تخصص ندارد.
داربست چکشی ستاره‌ای
داربست چکشی ستاره‌ای دارای مهارهای افقی و پایه‌های قائم بوده و طول این پایه‌ها 0.5 تا 3 متر است. مهارهای افقی داربست چکشی خیلی آسان با ضربه چکش بر روی پایه‌های داربست سوار می‌شوند. اگر از سرجک‌های قابل رگلاژ در قسمت بالایی و پایه جک‌های قابل رگلاژ در قسمت پایینی این نوع داربست استفاده کنید، آنگاه داربست برای هر نوع ارتفاع و اختلاف تراز، قابل تنظیم خواهد بود. مهم‌ترین مزیت داربست چکشی نسبت به داربست‌های دیگر، سهولت در باز و بسته کردن آن است.
داربست چکشی کاسه‌ای
این نوع داربست مانند داربست چکشی ستاره‌ای، مهار افقی و پایه قائم دارد. طول پایه‌های داربست چکشی کاسه‌ای 0.6، 1.2، 1.8، 2.4 و 3 است. سوارشدن مهارهای افقی این نوع داربست نیز به‌سادگی با ضربه چکش امکان‌پذیر است. همچنین سرجک‌‍ها و پایه جک‌های قابل رگلاژ، قابلیت تنظیم ارتفاع و تراز را برای داربست امکان‌پذیر می‌کنند. همان‌طور که خواندید داربست چکشی ستاره‌ای و چکشی کاسه‌ای دارای شباهت‌های مکانیکی با یکدیگر هستند، اما غالباً به علت متفاوت بودن شکل این نوع داربست‌ها، هرکدام ویژگی‌ها و کاربردهای خود را در صنعت ساختمان‌سازی دارند.
داربست معلق
از داربست‌های معلق زمانی استفاده می‌شود که امکان اتصال داربست به زمین وجود نداشته باشد. در این موارد، داربست را روی دیوار نما نصب می‌کنند. این نوع داربست‌ها به شکل سکویی که از نمای ساختمان بیرون زده قابل‌شناسایی است، به همین دلیل به آن‌ها سکوی پیش‌آمده نیز گفته می‌شود.
داربست پایه‌دار
اگر در ساخت‌وساز اولویت شما نصب و برپایی سریع داربست باشد، بهترین نوع داربستی که می‌توانید انتخاب کنید، داربست پایه‌دار است؛ اما برای ارتفاع‌های بلند نمی‌توان از این نوع داربست استفاده کرد، چرا که حداکثر سه ردیف می‌توان روی آن نصب کرد. این نوع داربست سبک بوده و نصب سریعی دارد، به همین دلیل برای بالا و پایین رفتن از آن باید از نردبان استفاده کرد و از ثابت بودن کامل پایه‌های داربست مطمئن شد.
با انواع بست داربست و سایر اجزای آن آشنا شوید
بسته به کاربرد داربست و میزان استحکام موردنظر، از بستهای مختلفی برای ساخت آن استفاده می‌شود. در ادامه، لیست انواع بست داربست و سایر اجزای تشکیل‌دهنده آن را مشاهده می‌کنید:
• بست داربست: بست‌ها به انواع دوپیچ، تک‌پیچ، راست‌گوشه، گردان، بوشی و خاردار تقسیم می‌شوند.
• ستون داربست: به لوله‌های عمودی در داربست، ستون می‌گویند. ستون داربست نقش تکیه‌گاه داربست را داشته و عمود بر زمین یا کمی متمایل به ساختمان نصب می‌شود تا بتواند بار وارده را به شکل امن و درست تخلیه کند.
• لوله‌های افقی: مهار لوله‌های داربست در طول به عهده لوله‌های افقی است.
• لوله‌های زیر تخته‌ای: لوله‌هایی که در میان لوله‌های افقی سراسری و دیوار ساختمان نصب شده و به عنوان تکیه‌گاه تخته‌های سکو عمل می‌کنند.
• لوله‌های مهار: لوله‌های مهار در قطر داربست نصب می‌شوند و از حرکت آن جلوگیری می‌کنند.
• قید دیوار درگاهی: بین دو سطح یکپارچه قرار می‌گیرد و به مهار داربست با ساختمان می‌پردازد.
• قید: لوله‌ای که داربست را با یک مهار محکم به قید دیوار گاهی متصل می‌کند.
• دستک‌های افقی داربست: دستک افقی داربست وظیفه اتصال دو لوله افقی سرتاسری را به یکدیگر بر عهده دارد.
• اتصال: برای افزایش طول لوله داربست استفاده می‌شود.
• پایه‌های مهار: به‌منظور محکم کردن قید دیوار گاهی در میان دو لغاز استفاده می‌شود.
• اتصالات پل زیر سقف: به منظور محکم نمودن لوله داربست به پلهای زیر سقف از اتصالات پل زیر سقف استفاده می‌شود.
• بست پلهای داربست و صفحه پله: برای دسترسی مطمئن به ارتفاعات بالاتر از پله داربست استفاده می‌شود. پلکان و پاگرد بدنه داربست توسط بست پلهای و صفحه پله ایجاد می‌شوند.
• پل: لوله‌ای افقی که به پله‌های زیر تخته‌ای پنجره‌ها تکیه می‌کند. این پل‌ها تکیه‌گاه‌های لوله‌های زیر تخته‌ای میانی را فراهم می‌آورند.
• مهار انتهایی: بستهای انتهای داربست را مهار انتهایی می‌گویند.
• پایه قابل تنظیم: پایه‌ای ست که به سطح بیرونی پایین داربست متصل می‌شود و به‌وسیله آن می‌توان ارتفاع پایه داربست را تنظیم نمود.
• توپی‌های پلاستیکی: برای اینکه لبه‌های تیز داربست به افراد برخورد نکند از توپی‌های پلاستیکی استفاده می‌شود.
• کفشک پایه: در سطوح ناهموار زیر کفشک‌های فلزی داربست قرار می‌گیرند، جنس آن‌ها از نوع چوب است. استفاده از کفشک پایه به مهار و استحکام سازه‌های داربستی کمک می‌کند.
• کفشک فلزی: کفشکی از جنس فلز است که در قسمت انتهایی لوله داربست روی کفشک پایه قرار می‌گیرد.
• کاور (روپوش): برای پوشاندن محل اتصال لوله‌ها از کاور استفاده می‌شود.
• نردبان: برای دسترسی به نقاط بالایی داربست از نردبان استفاده می‌شود.
• چرخ داربست متحرک: چرخی که در داربست‌های متحرک یا پایه‌دار استفاده می‌شود.
• سیم مخصوص داربست: برای بستن تخته‌های داربست به لوله داربستی استفاده شده و از جنس گالوانیزه تولید می‌شود.
• بالابر: همان‌طور که از نامش پیداست برای بالا بردن تجهیزات مورد استفاده قرار می‌گیرد.
داربست چه خطراتی دارد؟
برپایی و کار با سازه داربست، دارای خطرات متعددی است:
• خطر سقوط از ارتفاع: درصورتی‌که در ساخت این سازه فلزی در همه نقاط از حفاظ‌های ایمنی استفاده نشود، احتمال سقوط از ارتفاع برای افرادی که از داربست بالا و پایین می‌روند وجود دارد.
• احتمال برخورد سر با اشیاء: برای پیشگیری از این اتفاق باید در قسمت بالایی داربست تور ایمنی نصب شود. همچنین افراد مشغول به کار در سکو باید حتماً از کلاه ایمنی و چانه‌بند استفاده کنند.
• خطر برق‌گرفتگی: اگر داربست اطراف سیم‌های برق بنا شود، باید فاصله ایمنی از خطوط انتقال برق حفظ شود. از آنجایی که جنس داربست فلزی است، به‌راحتی جریان الکتریسیته را منتقل می‌کند و در صورت عدم رعایت نکات ایمنی می‌تواند بسیار خطرناک باشد.
• خطر ریزش داربست: در صورت ریزش داربست نه‌تنها کارگران بلکه همه افرادی که در هنگام ریزش داربست در اطراف داربست هستند نیز با خطر مواجه می‌شوند. برای پیشگیری از ریزش داربست باید از اتصال ایمن لوله‌ها و رعایت نکات ایمنی در هنگام ساخت این سازه فلزی اطمینان حاصل کرد.
در این مقاله با تشریح انواع لوله داربست و کاربرد آن‌ها، به سؤال «لوله داربست چیست» به صورت مفصل پاسخ دادیم. دانستن همه این اطلاعات در کنار قیمت آهن‌آلات، برای ساخت سازه فلزی داربستی ایمن با کارآیی بالا، ضروری است. برای اطلاع از قیمت لوله داربستی می‌توانید به سایت آهنگر مراجعه کنید، همچنین کارشناسان آهنگر مشتاق هستند تا شما را در خرید لوله داربستی راهنمایی کنند.