در کشور ما ساختمان‌ها معمولاً با سازه‌های فلزی یا بتنی ساخته می‌شوند. انتخاب بین این دو سازه، انتخاب سختی است؛ چرا که باید عوامل مختلفی مثل بودجه، مدت زمان در نظر گرفته شده برای اجرای پروژه، شرایط آب و هوایی و ... را در نظر گرفت. برخی از سارندگان استفاده از سازه فولادی را به علت مدت زمان اجرای کم‌تر و بازگشت سرمایه سریع‌تر، ترجیح می‌دهند. با توجه به افزایش قیمت آهن و نوسانات آن، اشتباه در تخمین مقدار مصرفی تیرآهن برای ساختمان می‌تواند جبران‌ناپذیر باشد. مقدار مصرفی تیراهن برای ساختمان به عوامل متعددی بستگی دارد؛ در این مقاله به چالش‌های مربوط به محاسبه مقدار تیراهن لازم برای سازه می‌پردازیم. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد سازه‌های فلزی می‌توانید مقاله کاربردهای تیرآهن در ساختمان‌سازی را مطالعه کنید.
تخمین وزن آهن‌آلات مصرفی در ساختمان چگونه انجام میشود؟
بسته به این که سازه شما بتنی یا فلزی باشد، روش تخمین میزان آهن‌آلات مصرفی برای آن متفاوت است. از آنجایی که در سازه بتنی میلگرد نقش اصلی را ایفا می‌کند، وزن آهن موردنیاز برای آن به نوع و سایز میلگردهای انتخاب شده بستگی دارد. در مقابل، در سازه فلزی تیرآهن اهمیت بیشتری دارد.
سایر عوامل مؤثر در تخمین وزن آهن‌آلات مصرفی برای یک سازه را در زیر می‌خوانید:
- >تعداد سقف‌ها
- >نوع س قف (تیرچه بلوک، دال توپر، وافل یا یوبوت) در سازه بتنی
- >نوع س قف (کرومیت، کامپوزیت یا عرشه فولادی) در سازه فولادی
- >تعداد دهانه‌ها در هر راستا
- >فاصله ستون‌ها از یکدیگر
- >نوع خ اک فونداسیون
- >میزان زلزله‌خیز بودن محل پروژه
در عوامل بالا هزینه‌های مربوط به اخذ مجوزهای لازم در نظر گرفته نشده است. این هزینه‌ها نیز می‌توانند عدد قابل توجهی از بودجه شما را به خود اختصاص دهند.
3 پارامتر مهم در محاسبه تیرآهن برای ساختمان
مسلم اس ت که قیمت تیرآهن، اصلی‌تر ین و مهم‌ترین عامل اثرگذار در محاسبه میزان تیرآهن موردنیاز برای ساخت یک سازه فلزی در نظر گرفته میشود. دومین عامل مؤثر، نوع عمل کرد تیر در سازه است.
تیرها بر اساس میزان باری که تحمل می‌کنند و نقششان در سازه فلزی، به 3 دسته اصلی، فرعی و کلاف تقسیم می‌شوند. نوع تیرآهن موردنیاز برای هر دسته متفاوت است.
عوامل زیر نیز از پارامترهای مهم در محاسبه وزن تیرآهن برای ساخت سازه فلزی به شمار می‌روند:
- >همگرا یا واگرا بودن بادبندها
- >نوع قاب مورداستفاده (خمشی یا خمشی ویژه)
- >استفاده از سیستم دوگانه (بادبند به علاوه قاب خمشی)
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این اصطلاحات، می‌توانید فایل pdf آیین‌نامه طراحی ساختمان‌ها برای زلزله را از انتهای این مقاله دانلود کرده و مطالعه کنید.
نحوه محاسبه تعداد تیرآهن مصرفی چگونه است؟
پس از مشخص شدن نوع سازه و روش ساخت آن، میزان تیرآهن موردنیاز در سازه به در واحد وزن محاسبه میشود؛ بنابراین باید پس از مشخص شدن وزن، نوع و سایز تیرآهن موردنیاز را نیز مشخص نمود. با تقسیم وزن کل بر وزن هر شاخه از تیرآهن موردنیاز، تعداد تیرآهن مصرفی در ساختمان به دست می‌آید. یکی از مواردی که بایستی پس از محاسبه تعداد تیرآهن مصرفی در نظر بگیرید، نحوه خرید آن است. درصورتی‌که تعداد تیرآهن موردنیازتان از هر سایز به اندازه چند بندیل باشد، می‌توانید با خرید از درب کارخانه، در هزینه‌های خود صرفه‌جویی کنید. حال که با فرمول محاسبه تیرآهن آشنا شدید بهتر است در بخش بعدی با مؤثرترین روش محاسبه وزن تیرآهن‌های مختلف برای ساختمان آشنا شوید.
برای خرید تیرآهن به صورت شاخه‌ای هم می‌توانید از طریق بنگاه‌ها و بازار آهن‌آلات شهرستان اقدام کنید.
مؤثرترین روش محاسبه وزن تیرآهن‌های مختلف برای ساختمان
دو عامل سایز و نوع تیرآهن، در تغییر عدد مربوط به وزن تیرآهن موردنیاز در سازه فلزی تأثیر زیادی دارد. برای مثال تیرآهن لانه‌زنبوری وزن کمتری نسبت به تیرآهن‌های معمولی و هاش دارد. البته مسلم است که تیرآهن لانه‌زنبوری و تیرآهن معمولی سایز پایین، در بخش‌هایی از سازه که بار زیادی را تحمل نمی‌کنند، به کار می‌رود. در ادامه با نحوه محاسبه تیرآهن برای ساختمان یک طبقه آشنا خواهید شد.
جدول اشتال، مرجع اصلی برای محاسبه مجموع وزن تیرآهن موردنیاز برای سازه فلزی است. پس از محاسبه میزان بار وارده بر هر بخش سازه، با مراجعه به این جدول می‌توان تیرآهن مناسب برای آن بخش را مشخص نمود. در این جدول متناظر با هر سایز تیرآهن، وزن آن در هر متر و حداکثر بار قابل‌تحمل برای آن، درج شده است. پس از انتخاب سایز مناسب، با ضرب کردن وزن هر متر از آن در طول موردنظر، وزن تیرآهن موردنیاز در هر بخش از سازه مشخص میشود.
تخمین وزن آهن‌آلات موردنیاز به ازای هر مترمربع از سازه فولادی و بدون در نظر گرفتن وزن میلگرد موردنیاز در سقف، به شرح زیر است:
- >اسکلت فلزی با مهاربندی همگرا: 40 تا 70 کیلوگرم
- >اسکلت فلزی با مهاربندی واگرا: 50 تا 75 کیلوگرم
- >اسکلت فلزی با قاب خمشی معمولی: 65 تا 105 کیلوگرم
- >اسکلت فلزی با قاب خمشی ویژه: 70 تا 115 کیلوگرم
- >اسکلت فلزی با سیستم دوگانه: 60 تا 120 کیلوگرم
مهم‌ترین عامل در محاسبه تیرآهن برای ساختمان و سایر مقاطع فولادی موردنیاز، قیمت آهن است. نوسانات قیمت آهن می‌تواند محاسبه مقدار مصرفی تیراهن برای ساختمان را شدیداً تحت تأثیر خود قرار دهد. به همین دلیل لازم است پس از به دست آوردن مقدار مصرفی تیراهن برای ساختمان، وضعیت بازار آهن‌آلات را موردبررسی قرار دهید تا در زمان مناسب، تیرآهن موردنیاز خود را با قیمت مناسب تهیه کنید. به نظر شما محاسبه تیرآهن برای ساختمان دو طبقه چگونه است؟