حتماً میدانید که ورق گالوانیزه و ورق استیل چیست؟! هر دوی این ورق‌ها نوعی ورق فولادی هستند که طی فرآیند خاصی تبدیل به نوع گالوانیزه یا استیل می‌شوند و موارد مصرف آن‌ها کمی متفاوت است؛ اما ممکن است دانستن این که از هر نوع از این ورق‌ها در کجا استفاده میشود و کدام نوع برای پروژه ما مناسب‌تر است، کمی دشوار به نظر برسد. به طور خلاصه ورق گالوانیزه با یک‌لایه پوشش محافظ در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی مقاوم میشود و ورق استیل محصولی است که بیشتر به ضدزنگ معروف است. در این مقاله قرار است به مهم‌ترین تفاوت این 2 ورق و نحوه تشخیص آن‌ها از یکدیگر به صورت کامل‌تری بپردازیم؛ اما ابتدا باید کمی با ماهیت این 2 ورق آشنا شوید:
تفاوت ورق گالوانیزه و ورق استیل چیست؟
ورق گالوانیزه دارای 2 نوع گرم و سرد است که در فرآیند تولید، این ورق با لایه‌ای از فلز روی پوشانده میشود. این لایه از فلز روی، از فولاد اصلی ورق در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی محافظت می‌کند. تفاوت ورق گالوانیزه گرم و سرد، در فرآیند گالوانیزاسیون است. به عنوان مثال، در روش گالوانیزه گرم ورق اصلی در فلز روی غوطه‌ور شده و در روش گالوانیزه سرد، ورق با استفاده از جریان الکتریکی، پوششی روی آن ایجاد میشود.
ورق استیل نیز با مقدار کربن موجود در آن است که از دیگر ورق‌های آهنی و فولادی متمایز میشود؛ اما این وجود نیکل و کروم است که آن را در برابر خوردگی مقاوم می‌کند. همچنین وجود عناصر مختلف دیگری مانند عنصر مولیبدن، مقاومت ورق استیل را در برابر اسیدها، محلول‌های کلرایدی و مواد شیمیایی بیشتر می‌کند.
با توجه به مواردی در بالا گفتیم، می‌توان نتیجه گرفت که ورق گالوانیزه در صورت خراش برداشتن، ممکن است در معرض هوای آزاد و رطوبت قرار بگیرد و در نتیجه دچار خوردگی و زنگ‌زدگی شود؛ اما این مشکل در ورق استیل وجود نخواهد داشت و عناصر موجود در آن از خوردگی، زنگ‌زدگی و همچنین اکسید شدن آن محافظت می‌کنند. تفاوت دیگر در این ورق‌ها، قیمت آن‌هاست. قیمت ورق استیل نسبت به قیمت ورق گالوانیزه کمی بیشتر است؛ چراکه ورق استیل مزایای بیشتری نسبت به ورق گالوانیزه دارد. تفاوت بعدی نیز در قابلیت فرم دهی و شکل‌پذیری آن‌ها است که ورق گالوانیزه نسبت به ورق استیل، قابلیت فرم دهی و شکل‌پذیری بیشتری دارد.
از ورق استیل و گالوانیزه چه استفاده‌ای میشود؟
از هردوی این ورق‌ها در صنایع مختلفی استفاده میشود، اما از ورق استیل به دلیل وجود عنصرهای کروم، نیکل، مولیبدن در مصارفی چون صنایع غذایی و دارویی استفاده میشود. ورق‌های گالوانیزه نیز به عنوان یک رقیب اصلی برای انواع فولاد محسوب میشود که مهم‌ترین مزیت آن نیز مقرون به صرفه بودن آن از نظر قیمت است.
اگر بخواهیم کمی دقیق‌تر به این موضوع بپردازیم باید بگوییم از ورق گالوانیزه در پروژه‌هایی که بودجه کمتری دارند استفاده میشود. به عنوان مثال برای ساخت لوله و اتصالات خانگی، تجهیزات تهویه مطبوع و ایجاد سقف‌های فلزی و شیروانی از ورق گالوانیزه استفاده میشود. در کل طیف گسترده‌ای از کاربردهای ورق گالوانیزه برای استفاده وجود دارد که عامل مشابه در همه آن‌ها مقاومت در برابر صدمات ناشی از آب و هوای مرطوب، وزن سبک و قیمت اقتصادی است.
همچنین از ورق‌های استیل در پروژه‌های سنگین‌تر و با بودجه بیشتر به دلیل گران‌تر بودن آن استفاده میشود؛ به عنوان مثال، عمده استفاده از این ورق‌ها در ساخت آسمان‌خراش‌ها، پل‌ها، بناها و مجسمه‌ها، اتومبیل‌ها، راه‌آهن و ساخت هواپیما است.
تفاوت‌ها در استاندارد تولید ورق استیل و گالوانیزه
در تولید ورق استیل مهم‌ترین استانداردی که باید رعایت شود، استاندارد ASTM جهانی و برای ورق گالوانیزه استاندارد ملی به شماره 8549 است؛ اما در هردو ورق استانداردهای دیگری نیز استفاده میشود که در ادامه جدول استاندارد محصولات تولیدشده با ورق گالوانیزه را برای شما تهیه کرده‌ایم:
|
جدول استانداردهای محصولات گالوانیزه
|
|
ردیف
|
استانداردها
|
کیفیت کاملاً سخت
|
کیفیت با سختی CQ |
کیفیت با سختی DQ
|
|
1
|
JIS
|
G 3141
|
-
|
-
|
-
|
|
2
|
G 3302
|
SGCL
|
SGCC
|
SQCDI
|
|
3
|
DIN
|
1623
|
-
|
-
|
-
|
|
4
|
EN 10130/99
|
-
|
-
|
-
|
|
5
|
EN 10142/95
|
-
|
DX51D+Z
|
DX52D+Z
|
|
6
|
17162/85
|
|
ST01Z
|
ST03Z
|
|
7
|
ASTM
|
A 361
|
A 526
|
A 528
|
|
8
|
ISO 3575
|
-
|
01
|
03
|
|
9
|
ISIRI
|
7597
|
-
|
1
|
3
|
|
10
|
5723
|
-
|
-
|
-
|
تفاوت در تولیدکنندگان ورق گالوانیزه و استیل
می‌توان گفت چشم‌گیرترین تفاوت میان این 2 ورق، در کارخانه‌های تولیدکننده آن است. اگر به خاطر داشته باشید، در بخش‌های قبلی گفتیم قیمت ورق گالوانیزه نسبت به ورق استیل کمی مناسب‌تر است؛ اکنون باید اضافه کنیم که مهم‌ترین تفاوت میان قیمت آن‌ها علاوه بر عناصر مختلف به کار رفته در ساختار شیمیایی آن‌ها، تولیدکنندگان آن‌ها است. ورق‌های گالوانیزه به دلیل تولیدات در داخل نسبت به استیل ارزان‌تر هستند و یکی از دلایل گران‌تر بودن قیمت ورق استیل، وارداتی بودن آن است؛ بنابراین در ادامه با تولیدکنندگان این 2 ورق در داخل و خارج از ایران آشنا شوید:
تولیدکنندگان ورق استیل
- یوسکو تایوان (Yusco)
- پوسکو کره (Posco)
- وایسی تایوان
- تسکو استیل کره جنوبی (Tesco steel)
- تیسکو چین (Tisco)
- ویراج هند (Viraj)
تولیدکنندگان ورق گالوانیزه
- مجتمع فولاد مبارکه اصفهان
- شرکت صنایع هفت الماس
- شرکت فولاد امیرکبیر کاشان
- شرکت ورق خودرو شهرکرد
- کارخانه صنایع ورق‌های پوشش‌دار تاراز چهارمحال
در نتیجه ورق استیل و ورق گالوانیزه علاوه بر قیمت و موارد مصرف آن‌ها، در مقاومت نیز تفاوت‌هایی دارند؛ ورق استیل به دلیل وجود عناصر مختلف در تولید آن، همیشه مقاوم بوده و اما ورق گالوانیزه به دلیل وجود لایه محافظ روی به عنوان پوشش سطحی، با ایجاد خراش روی سطح و از بین رفتن لایه محافظ، کم‌کم دچار خوردگی خواهد شد. در این مقاله با تمامی تفاوت‌های این 2 ورق آشنا شدید؛ اما موضوعی که در این 2 ورق شباهت دارد، تولید مواد اولیه آن است که از ورق سیاه استفاده میشود؛ بنابراین جهت شروع پروژه‌ای که قصد استفاده از ورق گالوانیزه یا استیل را دارید، حتماً قیمت ورق سیاه را هم در نظر بگیرید.