مهمترین کارخانه های فولاد کشور
مهمترین تولیدکنندگان فولاد کشور
بزرگترین و مهمترین‌ها تولیدکنندگان فولاد کشور در یک نگاه
با بزرگان فولادی کشور آشنا شوید
کلاه از سر برمی‌داریم به افتخار
ذوب آهن اصفهان، فولاد مبارکه و فولاد خوزستان
مقتدران فولادی
درست است که تحریم‌ها دیگر اجازه نمی‌دهد همچنان با فخر درباره جایگاه ایران در فولاد جهان صحبت کنیم اما یک زمانی ما در میان ۶۶ کشور تولیدکننده فولاد روی این زمین، با افتخار و سری بلند، در رتبه یازدهم بودیم. آماری که نشان از قدرت بالای ما در صنعت فولاد دارد. در کنار پتروشیمی و نفت، فولاد هم یکی از صنایع مادر ایران است. برای همین است که اسم ایران در محافل فولادی دنیا در کنار بزرگان دیگر برده می‌شود. شاید فولاد کشور دیگر نتواند پایش را از مرزها آنطرف‌تر بگذارد اما مهم این است که در این صنعت بسیار پیشرفت کرده‌ایم و تنه به فولادسازی‌های بزرگ دنیا می‌زنیم.
به محض اینکه صحبت از صنعت فولادسازی می‌شود، نمی‌شود از لیست ۱۱۱ شرکت فولادی چشم پوشی کرد. لیستی که از قَدَر قدرت‌ها و فعالان فولادسازی کشور، طویل شده است و اسامی ذوب آهن اصفهان، فولاد مبارکه و فولاد خوزستان در ابتدایش، چشم را می‌نوازد. آنچه خواهید خواند درباره همین سه بزرگوار است! بزرگترین‌ها و بهترین‌ها... کارخانه‌هایی که بار ۷۰ درصد از حجم تولید فولاد داخل را به دوش می‌کشند.
نیم قرن فولاد!
اینهمه هیاهو در فولاد کشور در واقع در ۱۳۰۶ شمسی (۱۹۲۷ میلادی) جرقه اش زده شد. وقتی شرکتی به نام «گروه ملی صنایع فولاد ایران» تصمیم گرفت نیازهای فولادی ایران را در همین خاک وطن تامین کند. بگذریم از اینکه تمام آن خواب‌های شیرین را هیولای جنگ جهانی، آشفت، اما در نهایت نزدیک ۳۵ سال بعدش، در سال ۱۳۴۲، کلنگ احداث این کارخانه، خاک اهواز را به لرزه انداخت. این کارخانه، اولین کارخانه نورد فولاد (شکل‌دهی به فولاد) برای تولید انواع میلگرد و نبشی در ایران بود. در واقع چراغ اول استقلال فولادی در کشور توسط شرکتی خصوصی روشن شد. شرکت ذوب آهن اصفهانی که به عنوان اولین کارخانه تولید فولاد در کشور معرفی می‌شود، در حقیقت چهار پنج سال بعد از شرکت ملی صنایع فولاد ایران توسط حکومت وقت ساخته و کوره‌هایش گرم شد. حالا اما «ذوب آهن اصفهان» است که حرف اول را در تولید فولاد ساختمانی می‌زند و بعد از آن، کارخانه فولاد مبارکه و فولاد خوزستان قرار دارند.
بیایید از تاریخ کمک بگیریم؛ همانجا که درباره احداث هرکدام از این کارخانه صحبت شده است. اینکه قرارداد ساخت ذوب آهن، سال ۱۳۴۴ شمسی بین ایران و شوروی بسته شد. به صورت کاملا دولتی. فولاد مبارکه که در بخش خصوصی پایه‌اش گذاشته شد، سال ۷۱ کوره‌هایش را روشن کرد و حالا تولید سالانه‌اش به بیش از ۱۰ میلیون تن در سال رسیده است. فولاد مبارکه را غول تولید ورق‌های فولادی در کشور می‌دانند.
کوره‌های قوس الکتریکی شرکت فولاد خوزستان هم ۱۲ فروردین ۱۳۶۸ گرم شدند و با تولید سالانه نزدیک به ۴ میلیون تن در سال، تبدیل شده است به بزرگترین قطب تولید شمش فولاد و دومین قطب تولید فولاد خام در کشور. فولاد خوزستان توسط دولت ساخته شد و سال ۸۷ با اجرایی شدن اصل ۴۴ قانون اساسی (واگذاری بخشی از صنایع استراتژیک و مادر به بخش خصوصی) به بخش خصوصی واگذار شد.
مادر صنعت فولاد کشور را بشناسید
ذوب‌آهن اصفهان اولین و بزرگترین کارخانه تولیدکننده فولاد ساختمانی و ریلی در ایران و بزرگترين توليدكننده محصولات طويل در خاورميانه است که انواع مقاطع فولادی ساختمانی و صنعتی را تولید می‌کند. درست است که قرارداد ساخت این کارخانه سال ۴۴ بسته شد اما ساخت و تکمیلش تا سال ۵۰ طول کشید. ذوب آهن اصفهان نقش مهمی در شكل‌گيری ديگر صنايع فولادی ايران دارد برای همین است که لقب مادر صنعت فولاد را به آن داده‌اند.
عمده توليدات اين شركت به فرآورده‌های فولاد ساختمانی و صنعتی تعلق دارد؛ تیرآهن، میلگرد(آجدار و ساده)، نبشی و ناودانی، ریل و شمش فولادی از محصولات این کارخانه است. البته ذوب آهن محصولات فرعی هم دارد، مثل؛ چدن جامد، قطران، گسيلن، تولوئن، بنزن، سولفات‌آمونيوم، كك، سرباره فولادسازی و كوره بلند، غبار مرطوب فولادسازی (لجن صنعتی)، آهك، اكسيژن گاز و مايع و ازت مايع. در حال حاضر ذوب‌آهن اصفهان تنها شرکتی است که از فرآیند کوره بلند برای تولید فولاد استفاده می‌کند. قیمت میلگرد ذوب و دیگر محصولات فولادی این شرکت نسبت به کارخانه‌های دیگر کمتر است و از طرفی تیرآهن های این کارخانه به دلیل وسعت سایز، طرفداران بیشتری دارد.
بزرگترین تولید کننده فولاد را بشناسید
اصلش این است که مبارکه اصفهان از ۲۳ دی ۱۳۷۱ چراغش روشن شد و حالا تبدیل به بزرگترین مجتمع تولید فولاد شده است. اما عملیات ساختمانی اش از ۱۱ سال قبل از ۷۱ شروع شده بود، یعنی ۱۳۶۰. ۸ سال بعد (۱۳۶۸) با اینکه جنگ شروع شده بود، عملیات ساختمانی همچنان ادامه داشت و در نهایت در دی ماه ۷۱ خط تولید توسط رئیس جمهور وقت (مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی) افتتاح شد. با تولید ۲.۴ میلیون تن در سال، یکی از قوی‌ترین‌هاست.
فولاد مبارکه اصفهان در بخش خصوصی ساخته شد و حالا عنوان بزرگترین تولیدکننده انواع ورق فولادی را در کنار نامش ید می‌کشد. بد نیست بدانید که فولاد مبارکه تامین کننده ۵۰ درصد مصرف فولاد کشور است که شامل صنایع مختلفی می‌شود؛ صنایع خودروسازی و قطعه‌سازی، صنایع فلزی سبک، صنایع فلزی سنگین و لوله‌های انتقال مایعات، صنایع بسته‌بندی، صنایع لوازم خانگی و الکتریکی و صنایع لوله و پروفیل.
گروه فولاد مبارکه از ابتدا تا انتهای حلقه های زنجیره تولید را در خود دارد. یعنی از سنگ آهن تا محصول نهایی. از آنجایی که این کارخانه غول ورق فولادی کشور است به تبع ورق‌هایش بیشتر طرفدار دارد اما نکته این است که قیمت محصولات این کارخانه نسبت به سایر کارخانه، بیشتر است!
بزرگترین تولیدکننده شمش فولاد را بشناسید
شرکت فولاد خوزستان بزرگترین عرضه کننده شمش فولاد، اولین مجتمع تولید آهن و فولاد کشور به روش احیا مستقیم و کوره قوس الکتریکی و دومین قطب تولید فولاد خام در کشور است که در سال 1368پس از پانزده سال از طرح اولیه خود افتتاح شد. شرکت فولاد خوزستان، چند کارخانه زیرمجموعه دارد، مثل؛ کارخانجات گندله‌سازی، کارخانجات احیای مستقیم و بخش فولاد سازی برای عرضه محصولات میانی و نهایی.
بد نیست بدانید تا قبل از تحریم‌ها و در سال ۹۷ شرکت فولاد خوزستان به میزان ۵۷ درصد از تولید خود را به دیگر کشورها صادر کرد. شرکت فولاد خوزستان همچون شرکت فولاد مبارکه اصفهان ورق های فولادی تولیدی می کند و این ورق ها در کارگاه ها بنا بر نیاز تبدیل به تسمه فولادی یا سپر فولادی می شود. البته کار اصلی این کارخانه تولید شمش(ماده اولیه ساخت محصولات فولادی) برای دیگر کارخانه های فولادی است. پس میتوانید به راحتی تصور کنید که محصول اصلی این کارخانه چقدر متقاضی دارد؟
قیمت تسمه را میتوانید از صفحه این محصول در منو مشاهده کنید.