طرح گشایش اقتصادی تا چه اندازه میتواند راهگشا باشد؟
طرح گشایش اقتصادی تا چه اندازه میتواند راهگشا باشد؟
اجرای طرح گشایش اقتصادی میتواند بازارهای دیگر را به هم بریزد
به گزارش اقتصاد آنلاین، هفته گذشته رئیسجمهور از طرح دولت برای «گشایش اقتصادی» خبر داد. چند روز پس از انتشار این خبر مشخص شد طرح مذکور، طرح پیشفروش نفت با استفاده از اوراق سلف موازی نفتی است.
در این طرح، دولت نفت را به قیمت ارز نیمایی و با موعد تحویل 2 ساله به مردم میفروشد. در پایان دو سال خریداران میتوانند با کسر درصدی کارمزد، این نفت را به شرکت ملی نفت ایران فروخته و معادل ریالی قیمت جهانی نفت را با احتساب نرخ روز ارز دریافت کنند. همچنین در صورت کاهش و یا عدم افزایش نرخ ارز یا قیمت نفت در سررسید، دولت باید حداقل بهاندازه نرخ سود بانکی به دارندگان اوراق سود پرداخت نماید.
اما پس از اعلام این طرح، بسیاری از نمایندگان مجلس و کارشناسان نسبت به آن واکنش منفی نشان دادند و معتقدند این طرح تنها عواید کوتاهمدتی برای اقتصاد ایران داشته و بدهی زیادی را برای دولت بعدی به جای خواهد گذاشت. احتمالاً دولت بعدی نیز برای جبران این بدهی مجبور به اخذ وام از بانک مرکزی شده که این امر نیز اثرات جبرانناپذیری بر تورم میگذارد. از طرفی کارشناسان معتقدند یکی از مشکلات جدی طرح گشایش اقتصادی این است که با اجرای این طرح کل بازار بورس، سرمایه و دیگر بازارها به هم ریخته و عده زیادی از مردم دچار ضرر و زیان میشوند.
جعفر قادری عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس با تأکید بر این موضوع که اصلاح طرح گشایش اقتصادی به نفع مردم ضرورت دارد، اعلام کرد: «مجلس در بحث طرح گشایش اقتصادی منافع مردم را با منافع یکساله دولت گره نمیزند و دولت بهجای در نظر گرفتن منافع بلندمدت ملت همه امور را در چارچوب عمر یکساله خود میبیند.»
نماینده مردم شیراز و ورزقان در مجلس ادامه داد: «ما نمیخواهیم دولت زمین سوختهای را یک سال دیگر تحویل دولت بعدی دهد؛ مجلس خواهان ارائه طرح و گشایش از سوی دولت هست اما بهنحویکه دولت بعدی هم فضایی برای تنفس داشته باشد.»
قادری در ادامه اظهار داشت: «دولت میخواهد با طرح گشایش اقتصادی نقدینگی بسیار بالایی را جمعآوری کند اما این نقدینگی قرار است از کدام بازارها توسط مردم جمع و به دولت در ازای نفت داده شود؟ این خروج سرمایه از دیگر بازارها مطمئناً بههمریختگی جدی را به وجود خواهد آورد. باید در نظر داشت که شاید عدهای یکشبه اوراق جذاب با سود بالا به دست بیاورند؛ اما از سوی دیگر با بههمریختگی بازارهایی مانند بورس، افراد بسیاری متضرر خواهند شد. بنابراین نگاه مجلس به طرح گشایش اقتصادی توسعهای و حفظ منافع بلندمدت مردمی بوده و صرفاً عمر کوتاه این دولت نیست.»
همچنین حاجی دلیگانی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس با اشاره به مقوله گشایش اقتصادی و پیرو آن طرح فروش نفت در کشور، از اقدامات اخیر دولت اظهار ناخرسندی کرد و گفت: «دولت بهجای اینکه این مقوله را در قالب اصلاح بودجه و متمم بودجه به مجلس ارسال کند، این موضوع را در شورای هماهنگی سران قوا مطرح میکند.»
وی در ادامه بیان کرد: «طرح موردنظر دولت برای فروش نفت در قالب گشایش اقتصادی معادل یکپنجم کل بودجه بوده و باید در قالب اصلاح بودجه در مجلس تصویب شود. رئیسجمهور و دولت قصد دارند در راستای این طرح ۲۰۰ میلیون بشکه نفت را پیشفروش کنند و این بدین معناست که ما بخواهیم سهم آیندگان را از هماکنون مصرف کنیم.»
تعداد زیادی از کارشناسان معتقدند بهواسطه این طرح بدهیهای دولتی به نرخ ارز و قیمت جهانی نفت وابسته خواهد شد که نتیجهای جز خلق نقدینگی سرسامآور و تورم کنترلناپذیر به همراه نخواهد داشت. باید دید در شرایط کنونی، دولت و مسئولین که در تلاشاند تا بهترین تصمیم را برای اقتصاد کشور بگیرند، برای جبران کسری بودجه چه راهکاری را اتخاذ مینمایند.