عرضه سنگ‌آهن در بورس کالا در گرو ایجاد زیرساخت‌های لازم
عرضه سنگ‌آهن در بورس کالا در گرو ایجاد زیرساخت‌های لازم
قیمت‌گذاری شفاف سنگ‌آهن به‌عنوان ماده اولیه زنجیره تولید فولاد در بورس کالا ممکن خواهد بود
به گزارش دنیای اقتصاد در حال حاضر به دلیل مشکلاتی که در تأمین مواد اولیه زنجیره تولید فولاد وجود دارد، بار دیگر موضوع عرضه سنگ‌آهن در رینگ معاملاتی بورس کالا و قیمت‌گذاری آن در این سیستم موضوع بحث و بررسی قرار گرفته است.
این در حالی است که عملاً فعالان بازار سنگ‌آهن با توجه به تجربه نامطلوب قبلی خود از عرضه محصولاتشان در بورس کالا و نرخ‌گذاری دستوری در این بازار، باوجود تمام مشکلات حال حاضر رغبت چندانی برای عرضه محصولات خود در این رینگ ندارند.
بااین‌وجود بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند اگر بتوان زیرساخت‌هایی در بورس کالا طراحی کرد که به‌واسطه آن‌ها حضور هر تولیدکننده با هر میزان محصولی فراهم گردد و تمامی تولیدکنندگان مجبور شوند تا بخش قابل‌توجهی از تولیدات خود را به رینگ معاملاتی بورس بیاورند و از سوی دیگر وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز روند قیمت‌گذاری دستوری خود در این بازار را کنار بگذارد، بورس کالا قابلیت مناسبی برای معامله تمام محصولات زنجیره تولید فولاد را فراهم خواهد کرد.
در این میان مهرداد اکبریان رئیس انجمن سنگ‌آهن در خصوص استفاده از رینگ بورس کالا برای معامله سنگ‌آهن به‌جای استفاده از روش فعلی بیان کرد: «اگر قرار باشد از بورس کالا به‌عنوان محلی برای عرضه و تقاضای محصول و کشف نرخ و معامله استفاده شود، این روش را تأیید می‌کنیم و می‌پذیریم؛ اما برای آنکه بورس کالای کشور تبدیل به رینگی مناسب و موردقبول برای فروش محصولات ما تبدیل شود، لازم است ابتدا پیش‌نیازهایی در آن به وجود آید.»
مهرداد اکبریان در ادامه گفت: «آوردن سنگ‌آهن به رینگ بورس کالا زمانی منطقی تلقی می‌شود که تمامی محصولات زنجیره هم‌زمان وارد رینگ بورس شوند، درواقع بورس کالا امکان عرضه از سنگ‌آهن تا کنسانتره، گندله، آهن اسفنجی و حتی محصولات نهایی را داشته باشد. در گام دوم نیز برای واقعی شدن قیمت‌ها، تمامی تولیدکنندگان، بخش قابل‌توجهی از تولیدات خود را به رینگ بورس کالا بیاورند تا به‌این‌ترتیب با واقعی شدن عرضه و تقاضا، نرخی واقعی در این بازار کشف شود.»
وی افزود: «در حال حاضر در عرضه برخی کالاها همچون شمش فولاد، شاهد هستیم که فولادسازان تنها میزان اندکی از تولید خود را به رینگ بورس آورده و به‌این‌ترتیب با مدیریت عرضه می‌توانند بازار را کنترل کرده و نرخ محصولات را خود تعیین کنند. در ادامه نیز بخش قابل‌توجهی از تولیدات خود را با نرخ‌های حتی بالاتر از قیمت معامله بورس در بازارهای دیگر به فروش برسانند؛ اما برای رسیدن به بورسی شفاف و کارآمد لازم است تا تمامی تولیدکنندگان یک محصول حداقل ۷۰ درصد کالای تولیدی خود را در رینگ بورس کالا عرضه کنند تا به‌این‌ترتیب بازاری منطقی و واقعی ایجاد شود؛ اما اگر قرار باشد تا تنها بخش اندکی از تولیدات یک محصول به بورس بیاید این بازار کارایی لازم را در تعیین نرخ از دست می‌دهد و تبدیل به ابزاری برای بازار سازی می‌شود.»
رئیس انجمن سنگ‌آهن در مورد حضور شرکت‌های کوچک در بورس کالا عنوان کرد: «اگرچه بورس کالا در آوردن شرکت‌های بزرگ به این بازار موفق بوده اما نتوانسته شرکت‌های کوچک را برای عرضه در این بازار با خود همراه کند. همراه کردن مجموعه‌های کوچک برای عرضه تولیدات خود در بورس لازمه رسیدن به بازاری شفاف است؛ اما برای حضور این مجموعه‌های کوچک باید زیرساخت موردنظر فراهم شود. در حال حاضر معادن کوچکی در کشور فعالیت می‌کنند که کل تولید محصول آن‌ها در سال به ۵۰ هزار تن می‌رسد، باید بورس کالا توانایی جذب این تولیدکنندگان کوچک را نیز داشته باشد.»
وی در ادامه سخنان خود افزود: «در برخی موارد تولیدکننده به‌جای معامله نقدی سراغ تهاتر می‌رود، اما در حال حاضر برای این نحوه معامله در بورس امکانی ایجاد نشده است؛ بنابراین آوردن کل معاملات آن‌هم در تمامی محصولات زنجیره فولاد به بورس، امری پسندیده اما کاری کلان و گسترده بوده که به‌راحتی امکان‌پذیر نیست.»
مهرداد اکبریان در پایان با جمع‌بندی سخنان خود در مورد عرضه سنگ‌آهن در بورس کالا گفت: «البته همچنان معتقدم بهترین روش برای معامله آن است که اجازه دهیم بازار بر اساس عرضه و تقاضا به تعادل برسد؛ اما ازآنجاکه می‌دانیم دولت زیر بار قانون بازار نمی‌رود و همواره به دنبال دخالت در روند طبیعی بازار است، با بورسی شفاف و واقعی که زیرساخت‌های موردنیاز را داشته باشد نیز موافقیم.»
حال باید دید با تمام فراز و نشیب‌های موجود دست‌اندرکاران تا چه اندازه می‌توانند بسترهای عرضه سنگ‌آهن در بورس کالا و شفافیت قیمت‌گذاری محصولات اولیه زنجیره فولاد را فراهم نمایند.