قیمت‌گذاری دستوری فولاد متوقف شود
قیمت‌گذاری دستوری فولاد متوقف شود
نظارت بر عرضه و تقاضا، تنها راه کنترل بازار است
به گزارش دنیای اقتصاد تاکنون تجربه و علم اقتصاد ثابت کرده است که استفاده از هرگونه قیمت‌گذاری دستوری و تعیین سقف رقابت در معامله هر محصولی برای تنظیم بازار در بورس کالا کار درستی نیست. قیمت‌گذاری دستوری فقط باعث ایجاد رانت شده و نمی‌توان انتظار کاهش قیمت نهایی برای مصرف‌کننده را از این روش داشت.
همچنین تجربه سال‌های اخیر از به‌کارگیری قیمت‌گذاری دستوری در معاملات فولاد نشان داده که این روش جوابگو نبوده و به همین دلیل تعداد زیادی از نمایندگان مجلس نیز با پیشنهاد وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) برای تنظیم بازار فولاد مخالف کرده‌اند. در این میان مصطفی طاهری نماینده و عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی نیز یکی از مخالفان قیمت‌گذاری دستوری و تعیین هرگونه سقف قیمتی بوده که اعتقاد دارد تنها راه و بهترین روش برای کنترل بازار نظارت بر عرضه و تقاضا و واقعی کردن آن است.
مصطفی طاهری در مصاحبه با دنیای اقتصاد در مورد پیشنهاد قیمت‌گذاری فولاد در بورس کالا بیان کرد: «پیشنهاد مطرح‌شده وزارت صمت از سوی مجلس رد شد چراکه معتقدیم با قیمت‌گذاری دستوری نمی‌توان این بازار را به نحوی کنترل کرد که محصول ارزان به دست مصرف‌کننده برسد و تنها مفری برای منتفع شدن عده‌ای خاص ایجاد می‌شود».
نماینده و عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی در ادامه صحبت‌های خود گفت: «بهترین راه‌حل برای معامله فولاد، آوردن کل تولید در تمامی حلقه‌های زنجیره به بورس کالا است و مجلس شورای اسلامی نیز با این موضوع موافق بوده و معامله از طریق رینگ بورس کالا را عامل شفافیت می‌داند».
وی در خصوص نحوه عرضه محصولات در بورس کالا نیز اظهار داشت: «عرضه قطره‌چکانی فولاد در بورس کالا عامل بالا رفتن قیمت در معاملات این بازار است. باوجود تأکیدات قبلی برای الزام فولادسازان به عرضه محصول در بورس کالا همچنان شاهد هستیم که بخش اندکی از تولید فولاد کشور در رینگ بورس کالا عرضه شده و همین موضوع باعث رقابت و افزایش غیرواقعی قیمت می‌شود، به‌گونه‌ای که در برخی برهه‌های زمانی شاهد آن هستیم که قیمت شمش فولاد در کشور حتی از نرخ جهانی این محصول نیز بالاتر می‌رود. در ادامه پس‌ازآنکه با مهندسی عرضه، قیمت بالایی برای فولاد در بورس کالا تعیین شد، این محصول در حاشیه بازار با نرخی به‌مراتب بالاتر نیز معامله می‌شود».
مصطفی طاهری در ادامه در مورد بهترین مکانیسم کنترل بازار اضافه کرد: «بهترین مکانیسم کنترل بازار، نظارت بر بخش عرضه و تقاضا است و بورس کالا نیز این امکان را فراهم می‌آورد؛ بنابراین معتقدم که با الزام عرضه در بورس کالا و جرم‌انگاری فروش در خارج از این رینگ می‌توان این بازار را کنترل کرد. اگر کل محصول تولیدی در بورس عرضه شود، بازار به‌درستی خود را پیدا کرده و نیازی به قیمت‌گذاری نیز نیست».
این نماینده و عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی با قیمت‌گذاری دستوری محصولات در بورس کالا مخالفت کرده و گفت: «علم اقتصاد مخالف قیمت‌گذاری دستوری بوده و تجربه چندین سال فعالیت بورس کالا نیز بی‌نتیجه بودن این روش را تأیید می‌کند. تجربه قیمت‌گذاری دستوری فولاد در بورس کالا را در گذشته نیز داشتیم. در ماه‌های پایانی سال قبل و ابتدای امسال، وزارت صمت سقف قیمتی برای معاملات فولاد تعیین کرد. اگرچه در این زمان شمش فولاد در محدوده تعیین شده از سوی وزارت صمت در بورس کالا به فروش می‌رفت اما در حاشیه بازار همین محصول با نرخی دیگر در اختیار مصرف‌کننده قرار داده می‌شد که فاصله قابل‌توجهی با نرخ بورس کالا نیز داشت. همچنین در این دوره اختلاف زیاد قیمتی میان محصول معامله شده در بورس و خارج از این رینگ به وجود آمد که قابل‌کنترل نیز نبود. درنهایت نیز محصول نهایی با بهایی مناسب به دست مصرف‌کننده نمی‌رسید».
این عضو کمیسیون صنایع و معادن بهترین راه برای عدم زیان تولیدکننده و عرضه‌کننده را تجمیع کل عرضه فولاد در بورس کالا در عین آزاد بودن سقف قیمتی دانسته و بیان کرد: «ازآنجاکه تابه‌حال فولادی‌ها، افزایش‌های عرضه در نظر گرفته شده را به‌صورت داوطلبانه رعایت نکرده‌اند، راه‌حل پیشنهادی ما منوط کردن مجوزهای صادراتی به عرضه در بورس است. همان‌گونه که مستحضرید تقریباً 50 درصد تولید زنجیره فولاد در کشور مازاد نیاز مصرف بازار داخل بوده و باید صادر شود. اگر وزارت صمت مجوز صادرات را تنها به واحدهایی بدهد که کف عرضه در بورس را رعایت کرده‌اند، تمامی واحدها به این عرضه ترغیب شده و به‌این‌ترتیب با واقعی شدن عرضه، قیمت نیز متعادل می‌شود. در این میان شفافیت در سامانه انبارداری کشور نیز موضوعی مهم دیگری است که باید هرچه سریع‌تر پیگیری و اجرایی شود».
در حال حاضر با وجود تمام مخالفت‌ها با قیمت‌گذاری دستوری محصولات فولادی در بورس کالا، این روش همچنان ادامه دارد. بسیاری از کارشناسان معتقدند توقف این امر می‌تواند به کاهش التهابات بازار آهن و فولاد کمک کند. حال باید دید چه زمانی این امر میسر می‌گردد و نتایج آن تا چه اندازه می‌تواند مفید باشد.